ส่วนประกอบของมาลัย
(1) ตัวมาลัย
สามารถทำได้หลายรูปแบบ ดังนี้
- มาลัยซีกหรือเสี้ยว
- มาลัยกลม
- มาลัยแบน
- มาลัยตุ้ม
(2) อุบะ
มีส่วนประกอบ ดังนี้
- ดอกสวม อยู่เหนือกลีบเลี้ยงหรือหมวก ช่วยเพิ่มความยาวของอุบะ ดอกไม้ที่นิยมนำมาใช้เป็นดอกสวม ได้แก่ ดอกรัก โดยสวมไล่จากดอกใหญ่ไปหาเล็ก
- หมวกกลีบเลี้ยงหรือดอกครอบ อยู่ถัดขึ้นมา อาจใช้กลีบเลี้ยงดอกรัก ขั้วชบาหรือกลีบเลี้ยงพลาสติกเพื่อปิดโคนดอกตุ้ม
- ดอกตุ้ม เป็นส่วนที่ปลายล่างสุด ร้อยเป็นดอกแรกในการร้อยอุบะ อาจใช้ดอกไม้ทั้งดอก เช่น กุหลาบ บานไม่รู้โรย ดาวเรือง หรือตุ้มดอกข่าที่ประดิษฐ์จากกลีบกุหลาบ
(3) โบมาลัย
คือ ส่วนตกแต่งผูกต่อส่วนบนพวงมาลัย เพื่อความสวยงาม และนำไปใช้สำหรับมาลัยคล้องคอและมาลัยชำร่วย
การประดิษฐ์โบมาลัย
1) วัสดุ อุปกรณ์ทำโบมาลัยชำร่วยและโบสายคล้องคอ
ริบบิ้น ด้าย เข็มมือ กรรไกร
2) ขั้นตอนการทำโบมาลัยชำร่วย
- นำริบบิ้นมาตัดเป็นสายยาว 8-10 นิ้วแล้วพับทบให้ปลายริบบิ้นเสมอกันใช้เข็มร้อยด้ายเย็บรูดไว้
- ริบบิ้นที่เหลือตัดยาว 8 นิ้ว แล้วผูกเป็นโบ
- นำโบมาเย็บตรึงกับสายในข้อ 1 ให้แน่นแล้วเหลือปลายด้ายไว้ 4 เส้น ยาว 5 นิ้ว เพื่อใช้ผูกติดกับตัวมาลัย
3) ขั้นตอนการทำโบสายคล้องคอ
- ตัดริบบิ้น ขนาดกว้าง 1 นิ้ว ยาว 1.60 เมตร เพื่อใช้ทำส่วนประกอบของโบ ดังนี้
- สายคล้องคอ สำหรับชาย ตัดยาว 50 เซนติเมตร 1 ชิ้น สำหรับหญิง ตัดยาว 45 เซนติเมตร 1 ชิ้น
- โบตัดยาว 20 เซนติเมตร 4 ชิ้น
- ชายโบตัดยาว 15 เซนติเมตร 2 ชิ้น
- นำริบบิ้นยาว 15 เซนติเมตร จับทบให้ปลายริบบิ้นทั้ง 2 ข้างซ้อนกันตรงกลาง 0.5 เซนติเมตร ใช้เข็มเนาตรงกลาง (ทำ 4 ชิ้น เท่ากับ 2 ข้าง)
- นำริบบิ้นยาว 12 เซนติเมตร มาวางต่อกับโบ เนาตรงกึ่งกลางเพื่อต่อชายโบ
- ดึงด้ายเนารูดให้ริบบิ้นทั้งตัวโบและชายโบชิดกันแล้วพันด้ายให้แน่น
- นำริบบิ้นยาว 50 เซนติเมตร มาเนาปลายแล้วรูด ทำเหมือนกันทั้งสองชาย
ประโยชน์ของมาลัยชนิดต่าง ๆ
- มาลัยสองชาย ใช้คล้องให้แก่บ่าวสาวในพิธีมงคลสมรส
- มาลัยข้อพระกร ใช้ทูลเกล้าฯ ถวายในโอกาสเฝ้ารับเสด็จ
- มาลัยตุ้มใส่ก้านแข็ง ใช้ตกแต่งในงานพิธี โต๊ะอาหาร โต๊ะต่าง ๆ
- มาลัยชำร่วย ใช้สำหรับมอบให้แขกที่มาร่วมพิธีมงคลสมรส
ประเภทของมาลัย
แบ่งได้เป็น 3 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้
-
มาลัยชายเดียว หมายถึง มาลัยที่มีลักษณะเป็นพวงกลม มีอุบะห้อยเป็นชายเพียงพวงเดียว
-
มาลัยสองชาย หมายถึง มาลัยที่นิยมผูกต่อกับริบบิ้น หรือโบทั้งสองชาย และมีอุบะห้อยชายมาลัยข้างละพวง
-
มาลัยชำร่วย หมายถึง มาลัยขนาดเล็ก ผูกห้อยต่อจาก โบริบบิ้น หรือผ้าเช็ดหน้าสำหรับเป็นที่จับหรือถือ
วัสดุ อุปกรณ์ใช้ในงานร้อยมาลัย
การร้อยมาลัยมีวัสดุ อุปกรณ์ที่จำเป็น ดังนี้
- เข็มมาลัย
- เข็มสั้นหรือเข็มมือ
- ด้าย
- วาสลีน
- ริบบิ้นหรือโบ
- กรรไกร
- คีม
- มีดเล็ก
- กะละมัง
- ถาด
- ที่ฉีดน้ำ
- ผ้าขาวบาง
ดอกไม้และใบไม้ที่ใช้ในงานร้อยมาลัย
ดอกรัก ดอกพุด ดอกกุหลาบมอญ ดอกบานไม่รู้โรย ดอกมะลิ ดอกกล้วยไม้ ใบไม้
การเก็บรักษาดอกไม้ ใบไม้ที่ใช้ในงานร้อยมาลัย
ควรเก็บในถุงพลาสติก รัดปากถุงให้แน่น เก็บในตู้เย็นช่องสำหรับเก็บผัก ผลไม้ หรือจะพรมน้ำแล้วคลุมด้วยผ้าขาวบางชุบน้ำให้ชื้น เพื่อป้องกันดอกไม้ใบไม้เหี่ยวเฉา